VERGİ USUL KANUNU KAPSAMINDA ENFLASYON DÜZELTMESİ
Enflasyon düzeltmesi uygulaması vergi mevzuatımıza ilk kez 17/12/2003 tarihli ve 5024 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununa (VUK) eklenen geçici 25 ve mükerrer 298/A maddeleri ile girmiştir.
VUK’un geçici 25 inci maddesiyle 31.12.2003 tarihli mali tabloların herhangi bir şarta bağlı olmaksızın düzeltilmesi ve geçiş dönemi olması sebebiyle ortaya çıkan düzeltme farklarının vergiye tabi tutulmaması öngörülmüştür. VUK’un mükerrer 298/A maddesiyle ise enflasyon düzeltmesi uygulaması sürekli hale getirilerek enflasyon düzeltmesine tabi olma şartları belirlenmiştir.
VUK’un mükerrer 298/A maddesinde belirtilen şartlar ilk kez 2004 yılı ikinci geçici vergilendirme dönemi itibariyle gerçekleşmiş ve 2004 yılı bilançoları anılan madde kapsamında vergi etkisi doğuracak bir şekilde enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur.
2004 yılından itibaren aradan geçen 17 senede sağlanmayan ilgili şartlar, 31.12.2021 itibariyle yeniden sağlanmıştır. Ancak 29.01.2022 tarihinde yayımlanan 7352 sayılı Kanunla VUK’a eklenen geçici 33 üncü maddeyle uygulama iki yıl süreyle ertelenmiştir.
VUK’un geçici 33 üncü maddesinde, 2021 ve 2022 yılı hesap dönemleri ile 2023 yılı geçici vergi dönemlerinde VUK’un mükerrer 298/A maddesindeki şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı, buna karşın 31/12/2023 tarihli mali tabloların ise herhangi bir şarta bakılmaksızın düzeltmeye tabi tutulacağı ve yapılan bu düzeltme nedeniyle ortaya çıkan düzeltme farklarının vergi matrahıyla ilişkilendirilmeyeceği belirtilmiştir. Söz konusu düzenlemeye ilişkin açıklamalarımız 2022/019 sayılı Sirkülerimizde yapılmıştır.
Son olarak, gerek 31.12.2023 tarihli mali tabloların düzeltilmesi ve gerekse de şartların sağlanması halinde 2024 ve takip eden yıllarda yapılacak enflasyon düzeltmesinin usul ve esasları açıklayan 555 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (takip eden bölümlerde sadece Tebliğ olarak ifade edilecektir) 30.12.2023 tarihli ve 32425 sayılı (2. mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Tebliğin yürürlüğe girmesinden kısa bir süre sonra, Anayasa Mahkemesi görülmekte olan bir davada anayasaya aykırılığının ileri sürülmesi nedeniyle, VUK’un geçici 33 üncü maddesinde yer alan “2021” ibaresini iptal etmiş ve söz konusu karar 16.01.2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesi söz konusu iptal kararına gerekçe olarak, VUK’un geçici 33 üncü maddesindeki düzenlemenin 2021 yılı hesap dönemi kapandıktan sonra yürürlüğe girdiğini ve bu nedenle hukuk kurallarının geriye yürümesine neden olarak hukuk güvenliği ilkesini ihlal ettiğini ifade etmiştir.
Tebliğin yeterli açıklıkta olmaması ve uygulamanın oldukça detaylı olması nedeniyle, enflasyon düzeltmesinde tartışılacak çok sayıda konu bulunmaktadır. Bununla birlikte, bu konuların tümünün tek bir Sirkülerde ele alınması mümkün değildir. Bu nedenle işbu Sirkülerimizde, Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde enflasyon düzeltmesi uygulamasının kapsamı ve işleyişi genel çerçevede açıklanmıştır. Uygulamaya ilişkin önemli gördüğümüz bazı konular için ilerleyen günlerde ayrı Sirkülerlerimiz hazırlanabilecektir. Yine VUK’un geçici 33 üncü maddesindeki “2021” ibaresinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptalinin yarattığı sonuçlar 31.12.2023 tarihli mali tablolar ve şartların sağlanması halinde sonraki dönemlerde yapılacak enflasyon düzeltmesini etkilemediğinden, Sirkülerimizde bu konuya da değinilmemiştir.
Devamını Okumak İçin Lütfen İndiriniz.